Sedex / SMETA Denetim

SEDEX NEDİR?
Tedarikçilerin etik iş kurallarının uygunluğunu raporlayan ve neticelerinin muhafaza edildiği bir web tabana sahip, bu bilgilerin uluslararası alakalı müşterilerle paylaştığı sorumlu ve etik iş faaliyetlerinin ilerletilmesi, devam ettirilebilirliği gibi faaliyetleri iyileştirme aşamaları için adanmış kâr marjinalı taşımayan bir organizasyon şeklidir.

SEDEX DENETİMİ

Smeta Denetimi diğer bir deyiş ile Sedex Denetimi tedarikçi etik veri aşıveriş veri tabanı, tedarik zincirinin etik olarak sürdürülebilir üretim konusunda bilgi alışverişini dünya çapında sağlayan platformudur. Smeta denetimi üye etik performansı hakkında bilgi alışverişinde bulunarak tedarikçiye yönetme ve riski azaltmayı sağlar.

Üretim zinciri ile etik olarak sürdürülebilir iş uygulaması iyileştirmeleri sağlamaktadır. Smeta yönergeleri SEDEX belgesi denetimi gerçekleştiren ve SEDEX belgesi ile veri tabanında paylaşan şirketler müşterilerine etik ve sosya sürdürülebilir üretim ilkeleri açısından saygı duyduklarını kanıtlamaktadır. Müşterilerin tedarikçi ilkelerine göre etkin bir şekilde yönetip riski azaltmaktadır.

Smeta denetimi ile doğrudan ilişkili Sedex’e maddeler halinde bakacak olursak;

• Etik denetimi tekniği iyi uygulamaların derlendiği denetim usulüdür.
• Tedarikçi, her müşterisi için farklı denetim gerçekleştirmek yerine bir denetim ile çok müşteriye ulaşır.
• Ölçüm aracı olarak ETI kodu ve yerel yasayı kullanır.
• Dünyanın en yaygın kullanılan etik denetim formatlarındandır.
• Sedex denetim sistemi Advance’de 93 bin kişiye toplamda 280 bin Smeta gerçekleştirmiştir.

Sedex hazırlık süreci firmalara göre değişiklik gösterse de genelde 3 hafta ile 6 hafta arasıdır. Denetimler genelde yarı haberli şekilde 3 hafta sürer. Denetimlerde yukarıda ele alınan konuların çalışanlarla istişare ve şirket kayıtlarında gerekli kontrolleri yapılarak olumlu ve olumsuz yönlerin tespiti gerçekleştirilip kayıt altına alınır.

Smeta Denetimi Neleri Kapsar?

Smeta Denetimi standardının kapsamında yer alan unsurlara maddeler halinde bakacak olursak;

• Çalışanların özgürce seçimi,
• Güvenli ve hijyenik çalışma ortamı,
• İşçi sağlığı,
• İş güvenliği,
• Çocuk işçi,
• Asgari ücret,
• Maaş dağılımı,
• Ayrımcılık,
• İstihdam sürekliliği,
• İnsanca olmayan muamele, mobbing,
• Çevre güvenlik yasal şartı,
• Sürdürülebilir çevre risk analizi,
• Atık yönetimi,
• Rüşvet ve yolsuzluk mücadelesi,
• İş Ahlakı,

Smeta Hedef Kitlesi Nelerdir?

Smeta denetimi diğer bir deyiş ile Sedex ’in hedef kitlesinde yer alan belirli firmalar bulunmaktadır. Bunlar,

• Etik performansı hakkında bilgileri müşteri ile paylaşması gereken tedarikçiler,
• Potansiyel tedarikçi etik performansı hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyen perakendeciler,
• Kendi tedarikçisinden tedarik zinciri hakkında bilgi alıp kendileri hakkında bilgi alışverişinde bulunan şirketler.

Smeta Faydaları Nelerdir?

Smeta denetimi birçok faydası bulunmaktadır. Bu faydalar ise şu şekildedir;

• Sedex platformundaki Smeta yönergeleri uygunsuzluğunuzu ispat etmek,
• Etik performansı vurgulamak,
• Tedarikçiler arasında sorun ve olay riskini azaltmak.

Sedex 2 Pillar Denetim Maddeleri Nelerdir?

• Çalışanın özgür seçimi,
• Güvenli ve hijyenik çalışma ortamı,
• İşçi sağlığı ve iş güvenliği,
• Çocuk işçi,
• Asgari ücret,
• Maaş dağılımı,
• Çalışma saatleri,
• Ayrımcılık,
• İstihdam sürekliliği,
• İnsanca olmayan muamele, mobbing,
• Birliklere katılım özgürlüğü.

Sedex 4 Pillar Denetim Maddeleri Nelerdir?

• Çalışan özgür seçimi,
• Güvenli ve hijyenik çalışma ortamı
• İşçi sağlığı ve iş güvenliği,
• Çocuk işçi,
• Asgari ücret,
• Maaş dağılımı,
• Çalışma saatleri,
• Ayrımcılık,
• İstihdam sürekliliği,
• İnsanca olmayan muamele, mobbing,
• Birliklere katılım özgürlüğü.

Smeta Denetimi Aşamaları Nelerdir?

Smeta denetimi standardının üç farklı aşaması bulunmaktadır. Bu aşamalar,

1. Öz değerlendirme formunun gönderilmesi, Smeta denetimine başlamadan önce gerekli tüm başvuru sahiplerinin bir öz değerlendirme formu doldurması gerekir. Formlar denetlenecek olan sahalar tarafından doldurulmaktadır.
2. Yerinde Smeta Denetimi, denetlenecek saha denetmeleri tarafından ziyaret edilmektedir. Denetim ekibi sosyal yönetim belgelerinizin Smeta kriterlerine uygunluğu değerlendirir. Herhangi bir denetim süresi, çalışan ve lokasyonuna da bağlıdır.
3. Rapor ve CAPR düzenlenmesi, Smeta denetimi yapıldıktan sonra denetmenler tarafından düzeltici eylem planı oluşturur. Detaylı denetim raporu olan Smeta raporu, CAPR düzenlenmektedir. Bu rapor Sadex veri tabanına yüklenmektedir.

Smeta Denetimi Neden Yapılır?

Smeta Denetimi gerçekleştiren kuruluşlarda gözle görülen katkı ve yararlar gözlenmektedir. Smeta denetimi standartlarının faydalarına maddeler halinde bakacak olursak;

• Tedarik zincirinde daha büyük bir görünürlük elde etme,
• Tedarikçi ilişkileri sürekli olarak gelişmekte,
• Etik uygunluğunu bağımsız olarak onay alma,
• Birçok belgelendirme ihtiyacı ortadan kaldırmak, Smeta uluslararası alanda tanınması,
• Markanızın etik uygunlukta konumunu güçlendirme.
• Rakipler ile rekabet savaşı,
• Verimliği ve kaliteyi arttırma,
• Çalışan sirkülasyonda azalma,
• Çalışan memnuniyeti ve güvenin artması.

Smeta denetimi deneyimli denetmeler ile gerçekleştirilmesi oldukça önemlidir. Sedex denetim şirketi grubu lisanslı firmalar tarafında Smeta ilkelerine uygun şekilde Sedex denetimlerinin de uygulanması gerekmektedir. Smeta denetimi sorumluluk sahibi işletme modelinin görülmesini sağlamaktadır. Sedex ile sürdürülebilirliğe odaklanmak,

• Şeffaflık sağlamayı ve güven arttırmayı,
• Sosyal ve etik ilkelere uygunluk sağlamayı,
• Rakipleriniz arasında kendinizi gösteren,
• Riskleri azaltıp, imajınızı korumayı sağlamaktadır.

Smeta denetiminde kuruluşların dikkat etmesi gereken unsurlar yukarıda yazımızda yer alan maddeler şeklindedir.

SEDEX DENETİMİNDE ELE ALINAN KONULAR
1. Çalışma Şartları
2. Çalışanlara Sağlanan Hak Ve Özgürlükler
3. Çalışanların İşe Uygunluğu
4. İşletmenin İşe Uygunluğıu ( İSG Vb. Konular)
5. İşletme Ve Çevresinin Çevreye, Çalışan Ve Ürüne Etkisi
6. Ürün Ve Üretim Hattının Uygunluğu

1.Çalışma Şartları
Firmanın çalışanlarına sunduğu çalışma ortamları, imkanlarının sedex ’in belirlemiş olduğu standartlara uygunluğunu kontrol eder. Çalışanalar nasıl bir ortamda, ne şartlar altında, aylık ne kadar süre ile çalıştırıldığı gibi sorularla belirlemiş olduğu standartlara uygunluğunu kayıt altına alır.

2. Çalışanlara Sağlanan Hak Ve Özgürlükler
Çalışanların yasal haklarını kullanıp kullanmadığı, bu hakların kısıtlanıp kısıtlanmadığı gibi mevcut durumları ele alı kayıt altına alınır.

3. Çalışanların İşe Uygunluğu
Çalışanın verilen görevleri yerine getirebileceği, bu görevi yerine getirebilcek kapasiteye sahip olup olmadığını kayıt altına alır.

4.İşletmenin Uygunluğu
İşletmenin yapılacak işe elverişli olup olmadığı kayıt altına alınır.

5.İşletme Ve Çevresinin, Çalışan Ve Ürüne Etkisi
İşletmenin çevreye yaratmış olduğu çevre kirliliği, gürültü gibi etkiler belirlenir ve kayıt altına alınır. Çalışan ve ürünlerin üzerindeki etkilerde incelenerek gerekli standartlarının yerine getirilip getirilmediği tespit edilip sonuçlar kayıt altına alınır.

6.Ürün Ve Üretim Hattının Uygunluğu
Ürünün sedex standartlarını karşılayıp karşılamadığı üretim hattının gerekli standartları taşıyıp taşımadığı belirlenip kayıt altına alınır.

SEDEX DENETİMİ YAPAN KURULUŞLAR
1. AAG Members
2. Accordia
3. ALGI
4. Bureau Veritas
5. Intertek
6. KSSA
7. Level Works
8. Partner Africa (formerly Africa Now)
9. Reassurance Network
10. RINA
11. Sercura Ltd
12. SGS
13. SMT Global
14. TÜV Rheinland
15. TÜV SÜD
16. UL – Responsible Sourcing Inc.
17. Wieta
18. WRAP